JavaScript – Ngôn ngữ kịch bản phía máy khách hàng đầu trong lĩnh vực Web, được sử dụng trên 97% trang web. Nó cho phép nhúng mã vào hoặc điều hướng từ tài liệu HTML và tương tác với DOM. Mọi trình duyệt web đều tích hợp công cụ JavaScript để thực thi mã trên thiết bị người dùng.
1. JavaScript là gì?
JavaScript, thường được gọi tắt là JS, là một trong những ngôn ngữ cốt lõi của World Wide Web cùng với HTML và CSS. Hơn 97% trang web sử dụng JavaScript phía máy khách để thực hiện các hành vi trên trang web, thường kết hợp với các thư viện từ bên thứ ba. Mọi trình duyệt web đều tích hợp công cụ JavaScript chuyên dụng để thực thi mã trên thiết bị người dùng.
Bạn đang xem: Javascript là gì? Tìm hiểu ngôn ngữ lập trình Javascript?
JavaScript là một ngôn ngữ lập trình động, nhẹ và phổ biến nhất khi được triển khai trên các trang web để tương tác với người dùng và tạo ra trang web động. Nó cũng là một ngôn ngữ lập trình thông dịch với tính năng hướng đối tượng. JavaScript được biết đến ban đầu với tên LiveScript, tuy nhiên, Netscape đã đổi tên thành JavaScript, có thể vì sự phổ biến của Java. JavaScript được ra đời vào năm 1995 trong Netscape 2.0 với tên LiveScript. Ngôn ngữ này đã trở thành cốt lõi chung trong Netscape, Internet Explorer và các trình duyệt web khác.
JavaScript là ngôn ngữ biên dịch cấp cao, tuân theo tiêu chuẩn ECMAScript. Nó có tính năng nhập động, hướng đối tượng dựa trên nguyên mẫu và các chức năng hạng nhất. Nó hỗ trợ nhiều mô hình lập trình như sự kiện, hàm và lệnh. Ngoài ra, JavaScript còn cung cấp các giao diện lập trình ứng dụng (API) để làm việc với văn bản, ngày tháng, biểu thức chính quy, cấu trúc dữ liệu chuẩn và Mô hình đối tượng tài liệu (DOM).
Tiêu chuẩn ECMAScript không bao gồm các tính năng đầu vào/đầu ra như kết nối mạng, lưu trữ hoặc đồ họa. Tuy nhiên, các trình duyệt web hoặc hệ thống chạy thời gian cung cấp các API JavaScript cho việc I/O. Ban đầu, các công cụ JavaScript chỉ được sử dụng trong các trình duyệt web, nhưng hiện nay nó trở thành một thành phần cốt lõi của nhiều máy chủ và ứng dụng khác. Node.js là hệ thống runtime phổ biến nhất cho việc sử dụng JavaScript.
Xem thêm : 11 Ngôn ngữ lập trình cho Internet of Things (IoT)
Mặc dù tên gọi của nó giống với Java, các ngôn ngữ này có thiết kế và tính chất khác biệt. JavaScript là một ngôn ngữ lập trình dựa trên văn bản được sử dụng cả phía máy khách và máy chủ, cho phép tạo ra các trang web tương tác. Trong đó, HTML và CSS cung cấp cấu trúc và phong cách cho trang web, trong khi JavaScript mang đến các yếu tố tương tác hấp dẫn cho trang web. Một số ví dụ phổ biến về việc sử dụng JavaScript hàng ngày bao gồm hộp tìm kiếm trên Amazon, video tóm tắt tin tức được nhúng trên The New York Times hoặc làm mới nguồn cấp dữ liệu Twitter của bạn.
Kết hợp JavaScript sẽ cải thiện trải nghiệm người dùng của trang web bằng cách chuyển đổi từ một trang tĩnh thành một trang tương tác.
2. Tìm hiểu ngôn ngữ lập trình JavaScript
ECMA-262 đã định nghĩa phiên bản tiêu chuẩn của ngôn ngữ JavaScript cốt lõi như sau:
- JavaScript là ngôn ngữ lập trình thông dịch, nhẹ.
- Thiết kế để xây dựng các ứng dụng tập trung vào mạng.
- Bổ sung và tích hợp với Java.
- Bổ sung và tích hợp với HTML.
- Mở và đa nền tảng.
JavaScript phía máy khách là hình dạng phổ biến nhất của ngôn ngữ này. Mã phải được nhúng vào hoặc tham chiếu từ tài liệu HTML để trình duyệt hiểu mã. Điều này có nghĩa là một trang web không cần phải là HTML tĩnh, mà có thể chứa các chương trình tương tác với người dùng, điều khiển trình duyệt và tạo nội dung HTML động. JavaScript phía máy khách cung cấp nhiều lợi thế so với các tập lệnh phía máy chủ CGI truyền thống. Ví dụ: bạn có thể sử dụng JavaScript để kiểm tra xem người dùng đã nhập địa chỉ email hợp lệ vào trường biểu mẫu hay chưa.
Mã JavaScript được thực thi khi người dùng gửi biểu mẫu và chỉ khi tất cả các mục nhập hợp lệ, chúng sẽ được gửi đến máy chủ web. JavaScript có thể được sử dụng để bắt sự kiện do người dùng khởi tạo, chẳng hạn như nhấp vào nút, điều hướng liên kết và các hành động khác mà người dùng khởi đầu một cách rõ ràng hoặc ngầm.
Xem thêm : Top 6 website tự học lập trình PHP online cho người mới bắt đầu
Ưu điểm của JavaScript bao gồm:
- Giảm tương tác với máy chủ hơn: JavaScript có thể xác thực thông tin nhập từ người dùng trước khi gửi trang đến máy chủ, giúp tiết kiệm lưu lượng truy cập máy chủ và giảm tải trên máy chủ của bạn.
- Phản hồi ngay lập tức cho người truy cập: Người dùng không cần đợi trang tải lại để kiểm tra xem họ có bỏ sót thông tin gì hay không.
- Tăng tính tương tác: JavaScript có thể tạo giao diện phản ứng khi người dùng di chuột qua hoặc nhấp chuột lên chúng.
- Giao diện phong phú hơn: JavaScript có thể sử dụng để thêm các thành phần như kéo thả và thanh trượt, cung cấp giao diện phong phú cho người truy cập trang web của bạn.
Tuy vậy, JavaScript cũng có một số hạn chế:
- JavaScript phía máy khách không cho phép đọc hoặc ghi tệp. Điều này được giữ lại vì mục đích bảo mật.
- JavaScript không thể được sử dụng cho các ứng dụng mạng vì nó thiếu hỗ trợ này.
- JavaScript không có khả năng đa luồng hoặc đa xử lý.
Tóm lại, JavaScript là một ngôn ngữ lập trình thông dịch, nhẹ, cho phép bạn tạo tính tương tác trên trang HTML tĩnh.
Công cụ phát triển JavaScript
Một trong những ưu điểm chính của JavaScript là nó không yêu cầu các công cụ phát triển đắt tiền. Bạn có thể bắt đầu với một trình soạn thảo văn bản đơn giản như Notepad. Vì nó là một ngôn ngữ thông dịch trong ngữ cảnh của trình duyệt web, bạn thậm chí không cần mua một trình biên dịch. Để đơn giản hóa cuộc sống, có nhiều công cụ chỉnh sửa JavaScript tuyệt vời như:
- Microsoft FrontPage: Microsoft đã phát triển một trình soạn thảo HTML phổ biến được gọi là FrontPage. FrontPage cũng cung cấp cho nhà phát triển web một số công cụ JavaScript để hỗ trợ việc tạo các trang web tương tác.
- Macromedia Dreamweaver MX: Macromedia Dreamweaver MX là một trình soạn thảo HTML và JavaScript rất phổ biến trong cộng đồng phát triển web chuyên nghiệp. Nó cung cấp một số thành phần JavaScript được tạo sẵn tiện ích, tích hợp tốt với cơ sở dữ liệu và tuân thủ các tiêu chuẩn mới như XHTML và XML.
- Macromedia HomeSite 5: HomeSite 5 là một trình soạn thảo HTML và JavaScript phổ biến từ Macromedia, được sử dụng hiệu quả để quản lý các trang web cá nhân.
JavaScript chủ yếu được sử dụng cho các ứng dụng web và trình duyệt web. Tuy nhiên, JavaScript cũng được sử dụng bên ngoài web trong phần mềm, máy chủ và các điều khiển nhúng. JavaScript được sử dụng để:
- Thêm hành vi tương tác vào các trang web. JavaScript cho phép người dùng tương tác với trang web. Có rất nhiều thứ bạn có thể làm với JavaScript trên trang web – dưới đây là một số ví dụ:
- Hiển thị hoặc ẩn thông tin chỉ với một nút bấm.
- Thay đổi màu sắc của nút khi người dùng rê chuột qua nút đó.
- Trượt qua hình ảnh trên trang chủ.
- Phóng to hoặc thu nhỏ hình ảnh.
- Hiển thị bộ đếm thời gian hoặc đếm ngược trên trang web.
- Phát âm thanh và video trên trang web.
- Hiển thị hình ảnh động.
- Sử dụng menu bánh hamburger thả xuống.
- Xây dựng web và ứng dụng di động: Nhà phát triển có thể sử dụng các framework JavaScript khác nhau để phát triển và xây dựng các ứng dụng web và thiết bị di động. Các framework JavaScript là bộ thư viện mã JavaScript đã được viết sẵn để sử dụng cho các tính năng và nhiệm vụ lập trình thông thường – đây là một tập các khung để xây dựng trang web hoặc ứng dụng web xung quanh. Các framework front-end JavaScript phổ biến bao gồm React, React Native, Angular và Vue. Nhiều công ty sử dụng Node.js, một môi trường thời gian chạy JavaScript được xây dựng trên công cụ JavaScript V8 của Google Chrome. Một số ví dụ nổi tiếng bao gồm Paypal, LinkedIn, Netflix và Uber!
Nguồn: https://laptrinhc.edu.vn
Danh mục: Ngôn ngữ lập trình