Lập trình không chỉ là một niềm vui mà còn có ích đặc biệt. Nó giúp bạn phát triển sự sáng tạo và mở ra nhiều cơ hội trong công việc. Nếu bạn muốn học một ngôn ngữ lập trình, hãy bắt đầu bằng cách đọc những hướng dẫn dưới đây để hiểu rõ hơn về việc bạn cần đi đến đâu và học cái gì.
1. Lựa chọn ngôn ngữ lập trình
1.1. Chọn một ngôn ngữ lập trình
Lập trình máy tính là một tập hợp các hướng dẫn được viết để máy tính thực hiện (còn được gọi là mã nhị phân). Những hướng dẫn này có thể được viết bằng nhiều “ngôn ngữ” khác nhau hoặc chỉ đơn giản là các cách khác nhau để tổ chức hướng dẫn và ký tự. Mỗi ngôn ngữ có xu hướng được sử dụng để tạo ra các loại ngôn ngữ lập trình khác nhau. Tuy nhiên, hãy chọn một ngôn ngữ mà bạn cảm thấy phù hợp để làm những gì bạn muốn. Nếu bạn quyết định rằng ngôn ngữ đó không phải là thứ bạn cần lúc đó, bạn có thể chuyển sang một ngôn ngữ khác.
1.2. Cân nhắc giữa C, C++, C# và một số ngôn ngữ tương tự
Các ngôn ngữ này được sử dụng chủ yếu cho các ứng dụng độc lập trên máy tính, ví dụ như tạo game. C và C++ là những ngôn ngữ khó đối với người mới học, nhưng điều đó không có nghĩa là không thể học được. Nếu bạn học những ngôn ngữ như vậy, bạn sẽ hiểu sâu hơn không chỉ về lập trình (vì phần lớn các ngôn ngữ lập trình thừa kế một số khái niệm từ C và C++), mà còn về cách máy tính hoạt động. Chúng được sử dụng rộng rãi và có sự nổi tiếng, tuy nhiên, ngày nay, C# – một ngôn ngữ rất giống với Java – trở nên phổ biến hơn.
1.3. Lựa chọn Java hoặc JavaScript
Java và JavaScript đều là những ngôn ngữ tốt để học nếu bạn muốn hiểu về cách làm plugin web (JavaScript) hoặc ứng dụng di động (Java). Hiện nay, cả hai ngôn ngữ này đều có nhu cầu lớn và nên được biết đến. Nhưng hãy nhớ rằng Java và JavaScript là hai ngôn ngữ hoàn toàn khác nhau, dù có vài điểm tương đồng trong cái tên.
1.4. Thử sức với Python
Python là một ngôn ngữ rất linh hoạt và được sử dụng rộng rãi trên nhiều nền tảng. Nó không chỉ mạnh mẽ mà còn rất dễ sử dụng đối với người mới học, vì vậy hãy cho nó một cơ hội!
1.5. Cân nhắc với PHP
Ngôn ngữ lập trình PHP có nghĩa là “PHP: Bộ xử lý siêu văn bản”. Đây là một ngôn ngữ lập trình web và khá dễ học vì nó có kiểu yếu và phổ biến (phổ biến có nghĩa là có rất nhiều tài liệu hướng dẫn về ngôn ngữ đó). Nó là một ngôn ngữ tuyệt vời cho nhiều ứng dụng trên máy chủ.
1.6. Đừng giới hạn bản thân với những ngôn ngữ trên
Có rất nhiều ngôn ngữ lập trình được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau. Nếu bạn muốn làm việc như một lập trình viên, bạn chắc chắn cần biết nhiều ngôn ngữ hơn một. Vì vậy, hãy học nhiều ngôn ngữ nhất có thể.
2. Học một ngôn ngữ mới
2.1. Đi học
Mặc dù hầu hết các công ty tuyển dụng lập trình viên quan tâm hơn đến kỹ năng hơn là bằng cấp đại học của bạn, nhưng việc có bằng tốt nghiệp đại học vẫn là một lợi thế lớn. Bạn sẽ học hiệu quả hơn nếu bạn tự học hoặc nhận được sự hướng dẫn tuyệt vời từ giáo viên (và có thể là bạn bè).
2.2. Tham gia các trường đại học trực tuyến
Cho dù bạn tham gia một khóa học trực tuyến có phí và nhận được bằng cấp thực tế sau khi hoàn thành khóa học, hoặc tham gia một khóa học miễn phí như MIT trên Coursera, bạn vẫn có thể học được rất nhiều từ những khóa học có sẵn này.
2.3. Sử dụng các công cụ trực tuyến
Sử dụng các dịch vụ miễn phí như Google’s University Consortium hoặc Mozilla’s Develop Network để học thêm về lập trình. Những công ty này muốn có nhiều lập trình viên phát triển nền tảng của họ càng mạnh mẽ càng tốt và tài nguyên của họ là tốt nhất trên web.
2.4. Sử dụng hướng dẫn trực tuyến
Có rất nhiều trang web của các lập trình viên nơi họ sẽ chỉ cho bạn những điều cơ bản và một số thủ thuật. Tìm kiếm các hướng dẫn sử dụng ngôn ngữ bạn đang học để tìm hiểu thêm.
Có rất nhiều lớp học trực tuyến miễn phí để bạn có thể học lập trình. Khan Academy dạy về lập trình máy tính với các hướng dẫn và video dễ hiểu. Code Academy là một lựa chọn khác, với các hướng dẫn từng bước.
2.5. Bắt đầu từ khi còn trẻ
Có nhiều chương trình được thiết kế để dạy trẻ em lập trình. Chương trình như MIT’s Scratch rất hữu ích và nếu bạn càng trẻ, việc học sẽ càng dễ dàng (tương tự như bất kỳ ngôn ngữ nào). Đừng bị giới hạn bởi việc rằng những thứ đó không thực sự hữu ích.
3. Tự học
3.1. Bắt đầu với một quyển sách tốt và hướng dẫn lập trình
Chọn một quyển sách tốt về ngôn ngữ lập trình bạn muốn học. Đọc các bài đánh giá hoặc trang web tương tự để chọn những quyển sách hữu ích từ một số quyển không có giá trị.
3.2. Tìm một trình thông dịch cho ngôn ngữ đó
Một trình thông dịch chỉ là một chương trình máy tính khác mà chuyển đổi những ý tưởng bạn viết bằng ngôn ngữ máy tính thành “ngôn ngữ máy tính” để bạn có thể xem cách mọi thứ hoạt động. Có nhiều trình thông dịch khác nhau và bạn chỉ cần chọn trình thông dịch phù hợp.
3.3. Đọc sách!
Lấy các ví dụ về ngôn ngữ máy tính từ sách và chạy chúng trong trình thông dịch. Thử thay đổi các ví dụ và làm cho chương trình hoạt động theo cách khác nhau.
3.4. Tạo chương trình máy tính dựa trên ý tưởng của bạn
Bắt đầu từ những cái đơn giản, như một chương trình chuyển đổi tiền tệ, và làm mọi cách để làm cho nó phức tạp hơn cũng là cách để bạn tiếp tục đọc và học về các ngôn ngữ lập trình máy tính.
3.5. Học thêm ngôn ngữ khác
Sau khi bạn đã làm quen với ngôn ngữ lập trình đầu tiên, bạn có thể muốn học một ngôn ngữ thứ hai. Việc học một ngôn ngữ thứ hai sẽ mang lại trải nghiệm mới lạ nếu bạn chọn một ngôn ngữ dùng mô hình hoàn toàn khác hơn ngôn ngữ đầu tiên khi bạn mới bắt đầu. Ví dụ, nếu bạn bắt đầu với Scheme, bạn có thể học tiếp C hoặc Java. Hoặc nếu bạn bắt đầu với Java, bạn có thể học Perl hoặc Python.
3.6. Tiếp tục lập trình và thử thách bản thân
Làm thế nào để trở thành một lập trình viên giỏi? Ít nhất, bạn phải bắt kịp với các thay đổi công nghệ. Đây là một quá trình học tập liên tục và bạn luôn nên học những ngôn ngữ mới, những mô hình mới và, điều quan trọng nhất, thử những thứ mới trong lập trình!