“Một nghề cho chín còn hơn chín nghề”? Câu tục ngữ ấy có đúng trong thế giới lập trình hay không? Trong thời đại công nghệ ngày càng hiện đại, số lượng ngôn ngữ lập trình cũng không ngừng tăng lên. Vậy, ngôn ngữ lập trình gồm những loại nào? Chúng có đa dạng hay chuyên môn hóa? Lối đi nào mới thực sự đúng đắn cho bạn? Bài viết này sẽ tổng hợp các loại ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay và giúp bạn tìm ra hướng đi phù hợp cho sự nghiệp lập trình của mình.
Contents
Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình là một dạng “ngôn ngữ” được sử dụng để giao tiếp với các thiết bị điện tử, máy móc nhằm mục đích “lập trình” một sản phẩm công nghệ số hoặc kỹ thuật nào đó. Như các ngôn ngữ khác, các loại ngôn ngữ lập trình cũng có các quy tắc riêng mà người dùng phải tuân theo.
Với hơn 700 loại ngôn ngữ lập trình trên thế giới, việc tiếp cận kiến thức mới và học các ngôn ngữ lập trình mới là rất cần thiết. Các ngôn ngữ lập trình mới thường đơn giản và giải quyết vấn đề nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, hiểu rõ một loại ngôn ngữ lập trình phổ biến có thể là một vũ khí vô cùng hữu ích và khó có thể bị thách thức.
Điều này giúp bạn tạo ra các sản phẩm với chất lượng khác biệt mà không ai có thể phàn nàn. Dù bạn chọn học rộng hoặc chuyên sâu, cách tiếp cận của bạn sẽ có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Quan trọng nhất là chọn phương pháp phù hợp nhất với bản thân để theo đuổi và phát triển trong lĩnh vực này.
Ngôn ngữ lập trình gồm những loại nào?
Dưới đây là một số loại ngôn ngữ lập trình phổ biến và đơn giản nhất để bạn hiểu về ngôn ngữ lập trình.
1. Ngôn ngữ máy
Ngôn ngữ máy, còn gọi là mã máy (machine language), được coi là cơ bản của tất cả loại ngôn ngữ lập trình khác. Ngôn ngữ này là ngôn ngữ cơ bản của bộ vi xử lý và hiển thị dưới dạng mã nhị phân. Tất cả các loại ngôn ngữ lập trình khác vẫn được chuyển đổi thành ngôn ngữ máy trước khi hoàn thành chương trình.
2. Hợp ngữ
Hợp ngữ (assembly language) thường được xem là một trong những loại ngôn ngữ lập trình cấp thấp. Ngoài việc phức tạp và khó nhớ, hợp ngữ còn phụ thuộc vào các loại vi xử lý khác nhau và công cụ hợp dịch để chuyển đổi từ hợp ngữ sang ngôn ngữ máy trong quá trình hoàn thiện chương trình. Dù được viết bằng từ viết tắt tiếng Anh, hợp ngữ đang mất dần vị thế so với các ngôn ngữ lập trình khác.
3. Ngôn ngữ lập trình bậc cao
Ngôn ngữ lập trình bậc cao (high-level programming language) khác với hai loại trên. Ngôn ngữ lập trình bậc cao thường hiện đại hơn, sử dụng ngôn ngữ tự nhiên và không phụ thuộc vào trình dịch và thiết bị sử dụng. Các ngôn ngữ lập trình bậc cao phổ biến bao gồm: C, C++, Java, Pascal, PHP, Visual Basic, ABAP…
Ngoài ra, các ngôn ngữ lập trình còn được phân loại theo phương pháp xây dựng và thực hiện chương trình. Có 3 loại chính:
- Ngôn ngữ lập trình tuyến tính: hoạt động theo thứ tự lệnh từ đầu đến cuối, từ trước đến sau.
- Ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc: hoạt động theo các chương trình con, được phân nhỏ từ chương trình chính.
- Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng: hoạt động tập trung vào đối tượng, lấy đối tượng làm nền tảng cho giải thuật của chương trình.
Ứng dụng của ngôn ngữ lập trình
Trong thời đại hiện nay, ngôn ngữ lập trình đóng vai trò quan trọng trong khoa học và thậm chí là cuộc sống thực tế. Các ngôn ngữ lập trình có nhiều ứng dụng, ví dụ như tạo ra các ứng dụng hoạt động trên Android/iOS, thiết kế giao diện website…
Với tính ứng dụng cao và khả năng linh hoạt, ngôn ngữ lập trình ngày càng được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi. Các ứng dụng được tạo ra từ ngôn ngữ lập trình không ngừng thay đổi để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
Top ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay
Dưới đây là một số ngôn ngữ lập trình phổ biến và được sử dụng rộng rãi hiện nay:
- Python: Đóng vai trò quan trọng và không thể thay thế trong cuộc sống hiện đại nhờ tính miễn phí, đơn giản và dễ học.
- Ruby: Đơn giản, dễ học và thu hút nhiều lập trình viên sử dụng làm ngôn ngữ chính.
- Pascal: Được sử dụng phổ biến trong giảng dạy tin học ở cấp 2 và cấp 3.
- C: Ngôn ngữ phổ biến nhất thế giới, là nền tảng vững chắc cho việc học các ngôn ngữ khác.
- C#: Ngôn ngữ phát triển bởi Microsoft, dễ học và bảo mật cao, được sử dụng để phát triển ứng dụng web, desktop và cả VR, 2D và 3D.
- C++: Sử dụng rộng rãi cho các ứng dụng thương mại và các công nghệ khác nhau.
- Objective-C: Sử dụng chủ yếu cho hệ điều hành OS X, iOS và APIs.
- Java: Ngôn ngữ lâu đời và có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, dễ tìm kiếm và sử dụng.
- JavaScript: Dễ học, dễ dùng và phổ biến trong ứng dụng và dịch vụ kết nối.
- Swift: Cho phép chuyển đổi từ các ngôn ngữ khác một cách dễ dàng và nhanh chóng, được sử dụng để phát triển ứng dụng trên iOS và Mac OS.
- SQL: Ngôn ngữ truy vấn dữ liệu được các hệ thống cơ sở dữ liệu hiện tại sử dụng.
- PHP: Được sử dụng để thiết kế và xây dựng website, linh hoạt để chỉnh sửa lỗi.
Tạm kết
Việc chọn lựa ngôn ngữ lập trình để học và có nên học nhiều ngôn ngữ hay không phụ thuộc vào khả năng và mục đích sử dụng của mỗi người. Điều quan trọng là bắt tay vào thực hành và không ngừng trau dồi kiến thức. Glints Việt Nam sẽ đồng hành cùng bạn trên hành trình sự nghiệp lập trình. Hãy đón chờ các kiến thức mới và những bài viết bổ ích khác trên Glints Việt Nam!