Chào mừng các bạn đến với series UI/UX cho developer! Bài viết này sẽ giới thiệu về:
Contents
Tổng quát về UI và UX
Sự khác nhau giữa UX và UI
Vai trò của chúng trong ngành lập trình
UI và UX, hai khái niệm này thường bị nhầm lẫn với nhau. Dù có quan hệ gần gũi, nhưng UI không phải là UX. Sự nhầm lẫn này đôi khi xuất phát từ việc nhiều công ty gom nhóm hai khái niệm này lại (gọi chung là UI/UX Designer).
Lưu ý: UI và UX đã được nghiên cứu từ cách đây vài chục năm. Để hiểu rõ hơn về UI và UX, cần đọc và tìm hiểu qua sách giáo trình chuyên ngành. Bài viết này chỉ giải thích những khái niệm cơ bản để bạn đọc có thể tìm hiểu thêm.
Định nghĩa về UI và UX thông qua… phụ nữ
Thay vì giải thích UI và UX theo “chuẩn” trong sách giáo trình, chúng ta sẽ giải thích hai khái niệm này một cách ngắn gọn và dễ hiểu. Đây là cách giải thích được chấp nhận rộng rãi trong cộng đồng.
- UI (User Interface) – Giao diện người dùng: Đây là những gì người dùng nhìn thấy và giúp họ tương tác với hệ thống (giao diện web, button, …).
- UX (User Experience) – Trải nghiệm người dùng: Đây là những gì người dùng trải nghiệm khi sử dụng sản phẩm và dịch vụ (bao gồm cảm xúc, suy nghĩ trong quá trình sử dụng). UI chỉ là một phần của UX.
Để dễ hiểu hơn, hãy tưởng tượng trong công ty bạn có một cô gái tên M.
Cô ấy có nhan sắc trời phú, dáng người cao ráo, vòng eo nhỏ, gương mặt đáng yêu. Nhan sắc và ngoại hình của cô ấy chính là UI. Có thể thấy cô ấy là một sản phẩm có UI rất tốt.
Bé M, từng xuất hiện trong bài: Đôi khi cắm đầu code là cách ngu nhất
Hãy tiếp tục tưởng tượng, sau một thời gian tán tỉnh, bạn đã cưa được cô ấy. Sau khi quen nhau, bạn mới biết rằng cô ấy thích mèo, thích làm nũng, thích bạn mua trà sữa cho cô ấy vào giữa đêm. Cô ấy ít khi quan tâm bạn mà chỉ biết đòi quà và thích gây rối lung tung.
Bạn cảm thấy bực mình, buồn, khó chịu. Những trải nghiệm khó chịu này chính là UX. Có thể thấy UX của cô ấy không tốt chút nào!
Quan hệ giữa UI và UX
Chỉ có UI mà không có UX sẽ làm cho sản phẩm trông rất đẹp và bắt mắt nhưng không thực sự hữu ích (như cô ấy bên trên). Chỉ có UX mà không có UI sẽ tạo ra một ứng dụng hoạt động tốt nhưng… trông rất tệ (giống như những người tốt, dễ thương nhưng “mặt tiền” xấu thường khó tìm người yêu).
UI và UX không bao giờ đứng riêng rẽ mà luôn cùng nhau để tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh. Một trang web với font chữ xấu, màu sắc chói lòa, button nhỏ (UI kém) sẽ không mang lại UX tốt cho người dùng.
Trang web Craiglist, UI hơi tởm nhưng do UX khá ổn nên vẫn thu hút được người dùng
Bản thân UX không chỉ được gói gọn trong sản phẩm (phần mềm) mà còn liên quan đến nhiều khía cạnh khác như dịch vụ khách hàng, giá trị thương hiệu.
Ví dụ, UX của sản phẩm Apple rất tốt vì bên cạnh sản phẩm tốt, họ còn chăm sóc khách hàng tận tình và xây dựng thương hiệu “sang chảnh”. Trong phạm vi bài viết này, chúng ta chỉ thảo luận về UX trong ngành lập trình, tức là UX của sản phẩm.
Tầm quan trọng của UI và UX
Ngày xưa, hầu như các chương trình máy tính chạy trên màn hình Console, người dùng phải gõ lệnh để sử dụng. Nhưng hiện nay, ứng dụng xuất hiện khắp nơi, từ web, di động cho đến các thiết bị điện tử.
Các ứng dụng cạnh tranh với nhau rất khốc liệt (có đến vài chục ứng dụng to do list, nghe nhạc, quản lý tài chính…).
Ứng dụng có UI đẹp và chuyên nghiệp sẽ thu hút người dùng. Ứng dụng có UX tốt sẽ chiếm được thiện cảm của người dùng, được họ sử dụng thường xuyên và giới thiệu cho bạn bè.
Người dùng ngày càng trở nên “lười” và khó tính. Dù sản phẩm bạn làm ra có tốt đến đâu, nếu nó trông “xấu xấu”, người dùng sẽ không chịu dùng. Nếu UX thiết kế tồi, khó sử dụng, người dùng sẽ bỏ cuộc sau 5 phút thử nghiệm.
Có thể nói, chính UI và UX góp phần quyết định sự thành bại của một sản phẩm!
Developer cần biết UI và UX?
Tất nhiên, ở các công ty lớn thì có sự tách bạch rõ ràng giữa UX Designer, UI Designer và Developer. Chúng ta chỉ việc nhận thiết kế từ tay designer rồi code.
Dù vậy, trong các công ty startup hoặc công ty nhỏ, đôi khi developer phải tự thiết kế UI/UX và code. Kiến thức về UI/UX hữu ích trong cả hai trường hợp này. Ở công ty lớn, biết về UI/UX giúp bạn dễ trao đổi với designer và hiểu rõ ý định của họ. Ở công ty nhỏ, biết về UI và UX giúp bạn tạo ra chức năng tốt hơn, phù hợp với người dùng.
Để trau dồi kiến thức về UI/UX, hãy theo dõi series UI/UX cho developer trên blog Tôi Đi Code Dạo!
30s quảng cáo
Đây là một bài viết được trích dẫn từ cuốn sách “Code dạo kí sự – Lập trình viên đâu phải chỉ biết code” do mình viết. Quyển sách bao gồm những kỹ năng từ mềm đến cứng mà mỗi developer cần có, đảm bảo sẽ rất hữu ích cho sinh viên và lập trình viên đang làm việc. Để biết thêm thông tin và đặt mua sách, hãy truy cập đường link sau: Sách Code Dạo Ký Sự.