Việc thiết kế theme WordPress luôn là một mong muốn của nhiều người sau khi đã trải qua một thời kỳ sử dụng chán chê “hàng ăn sẵn”. Nếu bạn có khả năng thiết kế theme, việc sử dụng theme do chúng ta tự thiết kế hoặc chỉnh sửa sẽ luôn thú vị và dễ dàng nâng cấp, thay đổi sau này.
Tuy nhiên, việc thiết kế một theme riêng không hề dễ dàng tí nào. Để làm được việc đó, bạn cần có những kiến thức cơ bản về việc làm theme WordPress, mà không thể tìm hiểu trong vài ngày.
Tuy nhiên, đừng nản lòng vì trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng điểm qua 4 hướng mà bạn có thể sử dụng để tự làm một theme WordPress. Có những hướng đơn giản cũng có những hướng nâng cao, tùy theo khả năng của bạn mà lựa chọn.
Contents
1. Thiết Kế & Code Từ Đầu (From Scratch)
Bạn có từng thấy các bài viết với chữ “from scratch” đằng sau chưa? Đó là những hướng dẫn từ vấn đề cơ bản nhất đến bước cuối cùng để tạo ra một sản phẩm, và theme cũng vậy.
Ở hướng này, bạn sẽ bắt đầu từ cấu trúc theme WordPress căn bản và viết lại từng đoạn code, sau đó viết CSS từ đầu để định dạng trang trí theme. Đây là bước cơ bản nhất mà bạn nên biết qua, vì từ đó bạn sẽ hiểu được cấu trúc của từng file trong một theme và vai trò ứng dụng của chúng.
Tuy nhiên, nếu bạn có ý định làm theme nghiêm túc, mình không khuyến khích bạn nên làm một theme từ đầu trừ khi bạn thực sự “pro” trong việc làm theme và có ý định tự viết một starter theme riêng. Lý do là mình không dám chắc bạn có viết thiếu đoạn code cần thiết nào hay không nếu làm một theme từ đầu.
2. Sử Dụng Starter Theme
Như mình đã nhắc ở trên, nếu bạn chưa tự tin sẽ có thể viết một theme từ đầu thật tối ưu, mình luôn khuyến khích bạn hãy sử dụng Starter Theme nếu bạn có ý định tự làm theme WordPress.
Starter Theme là một loại theme chỉ có sẵn cấu trúc theme WordPress và vài đoạn code cơ bản trong mỗi theme cần phải có để hỗ trợ bạn tự làm theme mà không phải mất công làm những công đoạn lặp đi lặp lại và tốn thời gian.
Việc của bạn khi dùng Starter Theme là chỉ cần viết thêm một vài đoạn code do bạn tự nghĩ ra để bổ sung thêm một vài tính năng mà bạn cần hoặc thay đổi code để phù hợp với yêu cầu của dự án. Cuối cùng, bạn chỉ cần viết lại CSS để định hình giao diện. Một số Starter Theme như Underscore, HTML5Reset thậm chí chỉ có các đoạn reset CSS cơ bản.
Các Starter Theme hầu như đã được bổ sung đầy đủ các tính năng cần thiết trong các theme và đã được tối ưu rất kỹ càng nên bạn không cần phải lo về việc thiếu các tính năng cơ bản.
Ưu điểm của Starter Theme
- Hoàn toàn miễn phí.
- Code gọn gàng, dễ đọc và dễ chỉnh sửa.
- Có đủ những tính năng cần thiết cho một theme.
- Bạn có thể sử dụng nó để làm theme thương mại.
- Rút ngắn quy trình làm theme tối đa.
- Code đã được tối ưu.
- Có thể chỉnh sửa lại tùy thích.
Nhược điểm của Starter Theme
- Hơi phức tạp nếu bạn chưa hiểu rõ cấu trúc của một theme WordPress.
- Một số Starter Theme viết theo hướng nâng cao, newbie sẽ gặp khó khăn.
- Không có tính năng nổi trội được thêm sẵn.
Ai nên dùng Starter Theme: Newbie, Developer muốn rút ngắn thời gian làm theme và muốn tìm hiểu về các đoạn code cơ bản trong mỗi theme.
Các Starter Theme tốt nhất: Underscore (nên dùng), HTML5Reset, HTML5Shell, Whiteboard, Skeleton, Bones, Reverie (Bootstrap), Root (Foundation).
3. Chỉnh Sửa Framework Theme
Khái niệm Framework Theme đã khá quen thuộc với nhiều người ở Việt Nam vì hiện nay xu hướng sử dụng loại theme này đã không còn mới mẻ, nhờ sự phổ biến của Genesis Framework và Thesis Framework.
Framework Theme là một loại theme nâng cao đã được thêm sẵn các đặc tính nổi trội và nhiều tính năng có sẵn nhưng lại có giao diện đơn giản để người dùng chỉnh sửa. Phương thức làm việc trên Framework Theme là sẽ ứng dụng những tính năng có sẵn đó mà chỉnh sửa giao diện theo ý mình.
Nhiều người nghĩ rằng sử dụng framework thì việc tự làm theme sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, để làm việc hiệu quả trên loại theme này, bạn cần hiểu về các hàm trong WordPress, cách sử dụng hook, action, filter và kỹ năng PHP cơ bản. Đối với những người đã có kinh nghiệm, đây thực sự là một phương án hay ho để làm theme vì nó đã được tối ưu cho tốc độ và chuẩn SEO.
Ưu điểm của Theme Framework
- Có nhiều tính năng hỗ trợ.
- Nhẹ, bảo mật và tối ưu cho SEO.
- Dễ tạo thành một theme riêng từ việc tạo child theme.
- Có nhiều forum hỗ trợ cho các loại theme này.
Nhược điểm của Theme Framework
- Đa phần trả phí.
- Khó sử dụng, hiểu cho newbie.
- Đôi khi có các tính năng không thể chỉnh sửa.
Ai nên dùng Theme Framework: Developer có kinh nghiệm làm theme hoặc muốn có giao diện chuẩn SEO.
Framework Theme tốt nhất: Thesis (trả phí), Genesis (trả phí), Catalyst (trả phí), Hybrid Base (miễn phí), Gantry (miễn phí), Simon WP Framework (miễn phí), Up Theme (miễn phí), Ashford (miễn phí), Carrington (miễn phí).
4. Sử Dụng Builder Theme
Có lẽ đây là phương án dễ thực hiện nhất trong 4 phương án đã nêu. Builder Theme là một loại theme đặc biệt đã được hỗ trợ công cụ kéo và thả để bạn tự thiết kế theme WordPress mà không cần nhiều kiến thức về code, rất thích hợp cho người tay ngang và có ít thời gian để làm quen với code.
Hiện nay, các Builder Theme cung cấp rất nhiều loại, cho phép bạn lựa chọn phù hợp với nhu cầu của mình, tuy nhiên đa phần là trả phí. Mặc dù thiết kế bằng công cụ hỗ trợ sẵn, nhưng giao diện có thể nhìn rất chuyên nghiệp nếu bạn có mắt thẩm mỹ tốt.
Tuy nhiên, loại theme này chỉ giúp bạn tạo giao diện blog hoặc site tin tức nhỏ thuần túy, khó có thể tự làm các theme có cấu trúc phức tạp hơn (cũng được nhưng không dễ dàng). Đôi khi cũng có xung đột khi cài đặt các plugin liên quan đến cấu trúc theme hoặc sử dụng các cấu trúc mặc định để thực thi vì cấu trúc của Builder Theme khác biệt.
Ưu điểm của Builder Theme
- Dễ sử dụng, dễ thao tác.
- Có thể thay đổi cấu trúc theo ý muốn.
- Có thể viết CSS vào theme.
- Tiết kiệm thời gian làm theme.
Nhược điểm của Builder Theme
- Hoàn toàn trả phí.
- Khó xây dựng các tính năng nâng cao ngoài các công cụ có sẵn.
- Có thể xảy ra xung đột với plugin.
Ai nên dùng Builder Theme: Người không có nhiều kiến thức về PHP hoặc muốn tự làm theme nhanh chóng.
Các Builder Theme nên dùng: Headway, WP Theme Generator, iThemes Builder, Pageline, Ultimatium.
Lời kết
Đã thấy rõ rằng để làm một theme WordPress không chỉ đơn giản là viết code mà còn có rất nhiều cách khác để làm được. Tuy nhiên, việc khó nhất ở đây là xác định hướng nào phù hợp nhất với bạn.
Mỗi hướng có những ưu điểm và nhược điểm riêng, tuy nhiên nếu bạn gắn bó với một hướng nào đó, các nhược điểm đó đôi khi không còn quan trọng nữa vì vẫn có cách để khắc phục.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về quy trình làm một theme WordPress và có thể tìm ra hướng nghiên cứu cho riêng mình. Trong các bài tiếp theo, mình sẽ tiếp tục đào sâu về vấn đề này như so sánh giữa các framework, tìm hiểu cấu trúc của một theme hay cách sử dụng một starter theme cơ bản. Mong các bạn đón đọc.