Khi bạn sử dụng một trang web, bạn có bao giờ tự hỏi ai là người phát triển nó không? Thường là nhà phát triển web, đúng không? Nhưng thực tế là người chịu trách nhiệm từ đầu đến cuối trong việc xây dựng một trang web không phải chỉ là một nhà phát triển web, mà còn là một lập trình viên Full Stack. Hôm nay, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về kỹ năng, công việc và cách trở thành một lập trình viên Full Stack.
Lập trình viên Full Stack là ai?
Lập trình viên Full Stack là những người làm việc với cả phần giao diện người dùng (front-end) và phần phía sau (back-end) của ứng dụng web. Cụ thể hơn:
1. Phát triển Front-end
Front-end chịu trách nhiệm về giao diện trực quan của trang web, tức là phần mà người dùng nhìn thấy. Tất cả mọi thứ trên trang web từ logo, thanh tìm kiếm, các nút, màu sắc, bố cục tổng thể và cách người dùng tương tác với trang đều thuộc về trách nhiệm của nhà phát triển front-end.
Các nhà phát triển giao diện người dùng luôn phải đảm bảo rằng trang web hiển thị tốt trên tất cả các thiết bị, bao gồm điện thoại di động, máy tính bảng, máy tính để bàn và máy tính xách tay. Điều này được gọi là Responsive Web Design.
2. Phát triển Back-end
Back-end đề cập đến phần của ứng dụng mà người dùng không nhìn thấy. Các nhà phát triển back-end tập trung vào logic của trang web, tạo máy chủ, làm việc với cơ sở dữ liệu và API (Giao diện lập trình ứng dụng).
Ví dụ, nội dung và bố cục của một biểu mẫu được tạo ở phía máy khách (front-end), nhưng khi người dùng gửi thông tin qua biểu mẫu thì thông tin đó sẽ được xử lý ở phía máy chủ (back-end).
Để hiểu rõ hơn về Front-end và Back-end, hãy tưởng tượng Full Stack như là một nhà hàng. Khi đó:
- Front-end sẽ là các khu vực chỗ ngồi được trang trí đẹp mắt, nơi khách hàng thưởng thức đồ ăn của họ.
- Back-end sẽ là khu vực nhà bếp và khu vực lưu trữ nguyên liệu tươi sống. Những khu vực này thường được ẩn khỏi tầm nhìn của khách hàng.
- Các đầu bếp (nhà phát triển) thu thập nguyên liệu được lưu trữ trong tủ đựng thức ăn (cơ sở dữ liệu) và thực hiện một số thao tác trong nhà bếp (máy chủ), sau đó phục vụ các món ăn (thông tin) đã được chuẩn bị đầy đủ cho khách hàng (người dùng).
Mô tả công việc
Trách nhiệm chính của lập trình viên Full Stack bao gồm thiết kế giao diện tương tác của người dùng trên trang web, phát triển máy chủ và cơ sở dữ liệu cho chức năng của trang web. Công việc bao gồm:
- Phát triển giao diện người dùng với sự trợ giúp của các framework, thư viện HTML/CSS và JavaScript.
- Thiết kế phần phụ trợ của ứng dụng.
- Tạo cơ sở dữ liệu và máy chủ: Đảm bảo hệ thống hoạt động liên tục và có khả năng phục hồi khi bị ngừng hoạt động.
- Đảm bảo khả năng tương thích đa nền tảng: Ứng dụng phải chạy mượt mà trên các hệ điều hành như Windows, MacOS và Linux.
- Phát triển API: Các API này thực hiện các tác vụ quan trọng như tìm kiếm và lấy dữ liệu từ máy chủ.
- Xây dựng các ứng dụng đáp ứng yêu cầu của khách hàng và người dùng.
Lập trình viên Full Stack cần học gì?
Bây giờ, khi bạn đã hiểu công việc của một lập trình viên Full Stack, hãy xem xét các kỹ năng cần thiết để trở thành một người phát triển Full Stack.
Một số người cho rằng bạn cần có bằng đại học về Khoa học Máy tính hoặc các lĩnh vực liên quan để trở thành người phát triển Full Stack. Tuy nhiên, không ít người đã trở nên thành công mà không cần học đại học trong 4 năm. Thực tế là bạn có thể học đại học hoặc học việc tại các trung tâm đào tạo lập trình, miễn là bạn có kiến thức chuyên môn và làm việc tốt trong các lĩnh vực sau:
1. Ngôn ngữ lập trình
- HTML: Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản, chịu trách nhiệm hiển thị nội dung trên trang web như nút, liên kết, tiêu đề, đoạn văn và danh sách.
- CSS: Cascading Style Sheets, chịu trách nhiệm về phong cách của trang web, bao gồm màu sắc, bố cục và hoạt ảnh. Nó giúp trang web trở nên đẹp mắt hơn.
- JavaScript và framework: JavaScript là ngôn ngữ lập trình phía máy khách được sử dụng để tăng cường tương tác của người dùng với ứng dụng. Có nhiều framework như React, Angular, Vue và JQuery mà một lập trình viên Full Stack cần phải thành thạo.
- Khung CSS, thư viện và bộ tiền xử lý: Các công cụ này giúp tăng tốc quá trình phát triển trang web. Bạn có thể sử dụng các lớp CSS có sẵn trong khung để làm việc với trang web của mình. Các công cụ như Bootstrap, Tailwind CSS, Bulma, Materialize CSS và Semantic UI có thể được học. Các bộ tiền xử lý như Less hoặc Sass cho phép bạn thêm tính logic và chức năng vào CSS. Các công cụ này sẽ làm cho cấu trúc CSS dễ làm việc hơn rất nhiều.
- JavaScript và các môi trường: NodeJS hoặc ExpressJS. NodeJS là môi trường runtime đa nền tảng sử dụng mã nguồn mở, cho phép các nhà phát triển tạo các công cụ phía máy chủ và các ứng dụng JavaScript.
- Java
- Python: Ngôn ngữ phổ biến nhất, dễ sử dụng và linh hoạt. Các framework Python như Django và Flask thường được sử dụng để phát triển phần back-end. Django là một framework Python cấp cao cho phép phát triển nhanh các trang web.
- C#: Ngôn ngữ được sử dụng phổ biến trong lập trình back-end trên hệ điều hành Windows.
- Các ngôn ngữ khác bao gồm PHP, Perl và Ruby.
2. Hệ thống Quản lý Cơ sở dữ liệu (CSDL)
Quản lý cơ sở dữ liệu là một trong những yếu tố quan trọng nhất đối với lập trình viên Full Stack. Cơ sở dữ liệu trong ứng dụng web là nơi lưu trữ và tổ chức dữ liệu cho dự án của bạn.
Một số hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu phổ biến bao gồm MySQL, SQL, PostgreSQL, MongoDB và Oracle Database.
3. Kiểm soát phiên bản (Version control)
Kiểm soát phiên bản giúp theo dõi và quản lý các thay đổi trong mã code của dự án. Git là một công cụ phổ biến để theo dõi mã của bạn.
Nếu bạn vô tình làm hỏng đoạn mã của mình, bạn có thể sử dụng Git để quay lại phiên bản trước đó thay vì viết lại từ đầu.
Học Git cũng giúp bạn cộng tác với người khác trong nhóm và thay đổi cùng một mã nguồn từ các vị trí khác nhau.
4. Nền tảng lưu trữ web
Nền tảng lưu trữ web cho phép bạn triển khai sản phẩm của mình trên một nhà cung cấp dịch vụ đám mây để người dùng có thể truy cập từ bất kỳ đâu.
Các dịch vụ phổ biến bao gồm Google Cloud Platform, Amazon Web Services, Heroku và Microsoft Azure.
5. Kỹ năng kiểm thử và gỡ lỗi
Trong quá trình phát triển ứng dụng, sẽ có những lỗi cần sửa. Gỡ lỗi là quá trình tìm kiếm và sửa lỗi đó.
Kiểm thử cũng là một kỹ năng quan trọng mà lập trình viên Full Stack cần học. Nếu không kiểm thử, bạn sẽ không biết đoạn mã mà bạn vừa tạo có phản hồi đúng như mong muốn hay không.
6. Kỹ năng mềm
Ngoài những kỹ năng kỹ thuật, lập trình viên Full Stack cũng cần những kỹ năng mềm cơ bản như:
- Sáng tạo: Mục tiêu cuối cùng của nhà phát triển là tạo ra các sản phẩm thu hút người dùng. Vì vậy, khả năng sáng tạo là yếu tố không thể thiếu.
- Kỹ năng lập kế hoạch: Nhà phát triển phải lập kế hoạch chiến lược từ giai đoạn thiết kế, phát triển đến triển khai.
- Kỹ năng phân tích: Giúp nhà phát triển phân tích thông tin một cách chính xác và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu có sẵn để tối ưu hóa hiệu suất.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Đây là kỹ năng quan trọng nhất. Bạn phải biết cách phân tách vấn đề thành những phần nhỏ hơn dễ quản lý và khắc phục vấn đề trong ứng dụng web.
Hy vọng bài viết về Lập trình viên Full Stack đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các công nghệ Full Stack và khởi đầu sự nghiệp của bạn trong lĩnh vực này. Đây không phải là chuyện dễ dàng nhưng với đam mê và sự kiên nhẫn, bạn có thể đạt được thành công trong lĩnh vực này.