Lập trình Assembly là gì? Có nên học Assembly hay không?
Nếu bạn là lập trình viên và muốn hiểu rõ hơn về máy tính – công cụ quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày, thì đây sẽ là một bài viết rất thú vị về ngôn ngữ lập trình Assembly. Với Assembly, chúng ta sẽ có hiểu biết sâu hơn về cấu trúc và hoạt động của máy tính. Khi bạn đã nắm vững kiến trúc và tổ chức bên trong máy tính, chắc chắn bạn cũng sẽ có những phương pháp mới để làm việc hiệu quả hơn với công cụ của mình. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng ngôn ngữ lập trình Assembly rất khó. Vậy bạn có thuộc nhóm người “bắt buộc” phải học Assembly hay không? Hãy tìm hiểu ngay!
Contents
Assembly là một dạng ngôn ngữ lập trình bậc cao được truyền tải từ cách tiếp cận từ dưới lên. Trong tiếng Việt, Assembly Language có nghĩa là ngôn ngữ hợp ngữ. Nó được sử dụng để chuyển đổi cấu trúc dữ liệu với 0 và 1 khó hiểu của máy tính thành ngôn ngữ mà con người có thể tiếp thu đơn giản hơn. Assembly sử dụng các thuật toán tinh vi để giúp người dùng hiểu mối quan hệ giữa các thành phần chức năng bên trong máy tính và hệ điều hành thông qua tập lệnh gần với ngôn ngữ tự nhiên.
Nói đơn giản hơn, lập trình Assembly sử dụng từ ngữ gợi nhớ để viết các chỉ thị lập trình cho máy tính thay vì mã chỉ gồm 0 và 1. Trong quá trình hoạt động, Assembly cần sử dụng một chương trình Assembler để dịch dữ liệu thành file nhị phân và một trình liên kết để kết nối các dữ liệu đó lại với nhau. Đây là quá trình bắt buộc mỗi khi sử dụng ngôn ngữ lập trình này.
Assembly Language (AMS) sở hữu 2 tính năng để tương tác cùng hệ thống. Tính năng đầu tiên cho phép người dùng nhập trực tiếp từng đoạn mã lệnh vào bộ nhớ. Từ đó, AMS sẽ xử lý ngay câu lệnh mà không cần phải sử dụng phần mềm biên dịch. Tuy nhiên, vẫn cần một số plugin hỗ trợ cụ thể. Ví dụ: Nếu bạn sử dụng hợp ngữ 16 bit, bạn sẽ cần cài đặt chương trình gỡ lỗi Debug để hỗ trợ AMS thực hiện lệnh trực tiếp. Nếu hệ điều hành của bạn là MS_DOS: Debug.exe thì không cần cài đặt Debug nữa vì nó đã có sẵn trong hệ điều hành.
Tính năng thứ hai của Assembly là viết chương trình hợp ngữ. Sau khi người dùng hoàn thiện một chương trình, Assembly sẽ chịu trách nhiệm sử dụng các trình biên dịch để chuyển đổi nó thành chương trình thực thi, ví dụ như dạng EXE hoặc COM. Cuối cùng, người dùng sẽ chạy chương trình thực thi đã được chuyển đổi.
Khi sử dụng ngôn ngữ Assembly, lập trình viên có thể chọn một trong hai trình biên dịch sau để thực hiện việc chuyển đổi chương trình.
Nếu bạn đang sử dụng hệ điều hành 16 bit, bạn có thể sử dụng trình biên dịch hợp ngữ MS_DOS. Thao tác này yêu cầu sự có mặt của các chương trình tiện ích từ hệ điều hành.
Nếu ứng dụng của bạn chạy trên hệ điều hành 32 bit, bạn có thể chuyển sang phiên bản MASM32 (Macro Assembler 32bit). Người dùng cũng có thể sử dụng MS_Windows.
Nếu chương trình hợp ngữ của hệ điều hành 16 bit sử dụng phương thức ngắt mềm (Interrupt) của BIOS và DOS như một thư viện lập trình, chương trình hợp ngữ 32 bit sẽ sử dụng tập hàm API.
Nếu Assembly là một ngôn ngữ lập trình phổ biến, tại sao nó lại khó đến như vậy? Câu trả lời nằm trong bản chất của Assembly. Các ngôn ngữ lập trình bậc cao như C, C++, Java… cho phép người dùng nhanh chóng viết ra những chương trình đơn giản và thử nghiệm ngay. Tuy nhiên, Assembly không phải là vậy.
Thông thường, khi bắt đầu học một ngôn ngữ lập trình, chúng ta sẽ tìm hiểu các hướng dẫn trước. Tiếp theo là cài đặt môi trường lập trình, chọn công cụ biên dịch phù hợp và sử dụng các trình soạn thảo hoặc IDE. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn vô nghĩa với ASM. Ngôn ngữ lập trình Assembly cũng có hướng dẫn, nhưng tất cả đều mang tính lý thuyết và rất khó áp dụng vào thực tế.
Bản chất của lập trình ASM là tạo ra các chỉ thị cho phần cứng. Chúng phụ thuộc vào kiến trúc CPU của từng nền tảng khác nhau (16bit, 32bit…) và cả hệ điều hành riêng biệt (Linux, Windows, Mac). Hầu hết các hướng dẫn về ASM đều dùng cho iA-32, gần đây có một số tài liệu về x86-64 trên Linux. Hơn nữa, hướng dẫn dùng ASM đều có tính trừu tượng cao. Người dùng muốn sử dụng thành thạo ngôn ngữ này chắc chắn phải bỏ ra rất nhiều thời gian và công sức để nghiên cứu và thực hành.
Đó là lý do tại sao học ngôn ngữ lập trình Assembly lại khó đến như vậy. Chỉ những người thực sự đam mê và có nhu cầu mới nên bắt đầu lập trình bằng ASM.
Vậy nếu việc học lập trình Assembly khó như vậy, liệu ta có nên học nó hay không? Câu trả lời phụ thuộc vào nhu cầu của bạn. Một số ngành nghề cần hiểu biết về ASM rất cần thiết. Nếu bạn thuộc một trong những nhóm sau đây, chắc chắn bạn nên bắt đầu học ASM ngay lập tức.
Hacker chuyên nghiệp: Khi nhắc đến hacker, ta thường liên tưởng đến những kẻ xấu chuyên đánh cắp dữ liệu hoặc gây tổn hại đến một hệ thống điện tử nào đó. Tuy nhiên, hacker cũng có phân chia thành tốt và xấu. Những hacker mũ trắng có nhiệm vụ bảo vệ không gian mạng cần thông thạo tất cả các ngôn ngữ lập trình phổ biến, và chắc chắn trong đó có ASM.
Người lập trình phần cứng, trình biên dịch, hệ điều hành hoặc công việc liên quan đến mạch điện tử, chip vi xử lý. Những công việc này liên quan trực tiếp đến cấu trúc và cách hoạt động bên trong máy tính. Chính vì vậy, ngôn ngữ Assembly là một yêu cầu bắt buộc.
Reverse Engineer: Kỹ sư đảo ngược là những người chuyên phân tích, khám phá để nắm rõ cấu trúc và cách hoạt động của một chương trình. Sau đó, họ sẽ ứng dụng nó vào công việc của mình, ví dụ như tạo công cụ ngăn chặn mã độc, xây dựng các bức tường bảo vệ, phát hiện ra virus…
Việc học lập trình Assembly sẽ rất khó, nhưng cũng rất cần thiết. Ngôn ngữ này sẽ là cầu nối để bạn hiểu và điều khiển máy tính của mình một cách hiệu quả. ASM là một điều kiện cần để bạn phát triển trong nhiều ngành nghề khác nhau, bao gồm lập trình viên, kỹ sư đảo ngược… Lợi ích và tiềm năng mang lại từ ASM là rất lớn. Vì vậy, bạn nên quyết tâm học hỏi để có thể chinh phục ngôn ngữ này.
Việc thực hành và luyện tập thực tế thường xuyên là phương pháp tốt để bạn nhanh chóng trở thành bậc thầy ASM. Nếu có một người hướng dẫn trực tiếp, quá trình học tập sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Hy vọng rằng, với bài viết này từ Teky, bạn sẽ có động lực và quyết tâm để chinh phục ngôn ngữ lập trình Assembly. Chúc bạn nhanh chóng đạt được mục tiêu của mình!
Tìm Hiểu Teky Học Viện Công Nghệ Trẻ Hàng Đầu Việt Nam
TEKY là Học viện sáng tạo công nghệ với chương trình giảng dạy STEAM (Science – Technology – Engineering – Art – Mathematics) theo chuẩn Mỹ dành cho trẻ em từ 4 đến 18 tuổi.
TEKY được thành lập vào tháng 6 năm 2016 với sứ mệnh mang đến cho thế hệ trẻ Việt Nam kiến thức toàn diện về STEAM, đặc biệt là các tư duy công nghệ, khoa học máy tính và kỹ năng thế kỷ 21 – 4Cs (Critical Thinking: Tư duy phản biện, Communication: Giao tiếp, Creativity: Sáng tạo, Collaboration: Làm việc nhóm).
Các khóa học tại TEKY bao gồm: Lập trình và phát triển ứng dụng, lập trình game, lập trình web với python, lập trình Scratch Robotics Engineering, Công nghệ 3D và MultiMedia. TEKY tin rằng trẻ em Việt Nam có cơ hội phát triển mạnh mẽ trong một nền kinh tế số và cần được trang bị sẵn sàng để trở thành những doanh nhân công nghệ trong tương lai.
Liên hệ ngay học viện công nghệ sáng tạo TEKY để được tư vấn khóa học:
Website https://teky.edu.vn | Email: support@teky.edu.vn |
This post was last modified on Tháng Năm 7, 2024 11:56 chiều
Khám phá và tận dụng tiềm năng kinh doanh trên nhiều nền tảng là điều…
Mobile App đang trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống hiện đại. Với…
Bạn đã bao giờ quên mật khẩu máy tính và không biết phải làm sao?…
Driver chính là phần mềm giúp hệ điều hành nhận diện phần cứng trên máy…
Hiện nay, lập trình viên không cần phải thực hiện toàn bộ công việc lập…
Lập trình ứng dụng cho iOS không chỉ đơn thuần là một quyết định khó…
