Lập trình hướng đối tượng là gì? Những lý giải dễ hiểu về lập trình hướng đối tượng

Lập trình hướng đối tượng (Object Oriented Programming – OOP) là một kỹ thuật lập trình quan trọng và được ưa chuộng nhất hiện nay. Các ngôn ngữ lập trình phổ biến như PHP, Java, .NET, Python,… đều hỗ trợ OOP. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về OOP và những khái niệm cơ bản của nó.

Lập trình hướng đối tượng là gì?

Lập trình hướng đối tượng là một phương pháp lập trình dựa trên khái niệm về đối tượng và lớp. Nó tập trung vào việc thao tác trên các đối tượng thay vì logic để có thể thao tác chúng.

Ứng dụng OOP đã trở thành nền tảng quan trọng của các design pattern hiện đại. Nó xác định mục tiêu quản lý mã nguồn để tăng khả năng tái sử dụng và quan trọng hơn, OOP cho phép tóm gọn các tính chất của đối tượng thông qua việc sử dụng chúng.

Hiện nay, OOP được sử dụng rộng rãi và được đánh giá cao trên thị trường. Hầu hết các ngôn ngữ lập trình cơ bản như Python, Ruby, Java, .NET… đều hỗ trợ OOP.

Để giải thích cụ thể hơn về định nghĩa này, chúng ta có thể thấy:

Về đối tượng
Mỗi đối tượng bao gồm hai thành phần chính: phương thức và thuộc tính.

• Phương thức là các hành động mà đối tượng có thể thực hiện.
• Thuộc tính là các thông tin, đặc điểm của đối tượng mà các lập trình viên cần quan tâm đến.

Về lớp
Mỗi lớp sẽ có kiểu dữ liệu riêng và bao gồm nhiều thuộc tính và phương thức đã được định nghĩa trước đó. Lớp được coi là sự trừu tượng của nhiều đối tượng khác nhau. Khác với các kiểu dữ liệu thông thường, mỗi lớp là một đơn vị riêng biệt, kết hợp phương thức và thuộc tính.

Sự khác nhau giữa lớp và đối tượng
Lớp giống như một khuôn mẫu, trong khi đối tượng là một thực thể dựa trên khuôn mẫu đó.

Những ưu điểm của lập trình hướng đối tượng

Lập trình hướng đối tượng trở thành một phần quan trọng và được sử dụng rộng rãi vì những lợi ích nổi bật của nó:

• Code OOP có thể được sử dụng lại, giúp tiết kiệm tài nguyên.
• OOP mô hình hóa các khái niệm phức tạp dưới dạng các cấu trúc đơn giản nhất.
• OOP dễ dàng sửa lỗi hơn so với việc tìm lỗi ở nhiều vị trí khác nhau trong mã nguồn.
• OOP có tính bảo mật cao, giúp bảo vệ thông tin qua quá trình đóng gói.
• Sử dụng OOP giúp mở rộng dự án.

Một số nguyên lý cơ bản của OOP

Lập trình hướng đối tượng có nhiều nguyên lý cơ bản. Một số nguyên tắc đó bao gồm:

Tính đóng gói (Encapsulation)

Mọi dữ liệu và phương thức liên quan được đóng gói thành các lớp để quản lý và sử dụng thuận tiện hơn. Mỗi lớp có thể xây dựng để thực hiện các nhóm chức năng đặc trưng riêng của nó. Đóng gói giúp che dấu thông tin và chi tiết cài đặt nội bộ, không cho phép bên ngoài truy cập trực tiếp.

Tuyển dụng lập trình viên Python thì người tuyển dụng sẽ chỉ có thể xem trạng thái của đối tượng, không thể sửa đổi trực tiếp. Điều này đảm bảo tính hợp lệ và tránh lỗi trong quá trình thực hiện.

Tính kế thừa (Inheritance)

Tính kế thừa cho phép xây dựng một lớp mới dựa trên định nghĩa của lớp cha. Lớp cha chia sẻ dữ liệu và phương thức cho các lớp con, giúp các lớp con mở rộng và bổ sung thành phần kế thừa mà không cần định nghĩa lại.

Việc tái sử dụng mã nguồn tối ưu hóa việc sử dụng mã nguồn và có nhiều loại kế thừa như đơn kế thừa, đa kế thừa, kế thừa đa cấp và kế thừa thứ bậc.

Tính đa hình (Polymorphism)

Tính đa hình cho phép thực hiện một hành động theo nhiều cách khác nhau. Đa hình thể hiện khả năng chứa đựng sức mạnh của lập trình hướng đối tượng. Nó cho phép các lớp có các phương thức tương tự nhưng có thể thực thi theo nhiều cách khác nhau.

Tính trừu tượng (Abstraction)

Tính trừu tượng tổng quát hoá một khái niệm mà không quan tâm đến chi tiết bên trong. Nó chỉ quan tâm đến việc nhắc đến khái niệm mà không cần biết chi tiết cụ thể.

Với lập trình OOP, tính trừu tượng có nghĩa là chọn ra các phương thức, thuộc tính của đối tượng cần thiết để giải quyết các bài toán lập trình. Bạn không cần chọn tất cả các thuộc tính và phương thức của đối tượng cho bài toán cụ thể.

Một số ngôn ngữ được sử dụng phổ biến trong OOP

Ngôn ngữ lập trình C++

C++ là một ngôn ngữ lập trình thiên hướng đối tượng. Nó kết hợp giữa lập trình hướng cấu trúc (tương tự C) và lập trình hướng đối tượng. Nếu bạn đã quen với lập trình hướng cấu trúc, việc học C++ sẽ dễ dàng.

Ngôn ngữ lập trình Java

Java là một ngôn ngữ lập trình đa nền tảng, độc lập và đa mục đích. Code Java được biên dịch thành bytecode thay vì mã máy trên các nền tảng cụ thể. Java chỉ cần viết 1 lần và chạy ở mọi nơi, rất lý tưởng cho người mới học.

Ngôn ngữ lập trình PHP

PHP là ngôn ngữ lập trình đa mục đích, được sử dụng rộng rãi để phát triển ứng dụng web. Với mã nguồn mở chạy ở phía server, PHP cho phép xây dựng các ứng dụng web hoàn hảo.

Ngôn ngữ lập trình Python

Python là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng cao cấp, được sử dụng trong phát triển ứng dụng web và các ứng dụng khác. Python là ngôn ngữ mã nguồn mở với cú pháp đơn giản, nên rất phù hợp cho người mới học lập trình.

Ngôn ngữ lập trình Javascript

Javascript là ngôn ngữ lập trình được sử dụng rộng rãi trong xây dựng website với tính tương tác cao. Học Javascript tương đối dễ dàng và rất phù hợp cho người mới học lập trình.

Có thể thấy rằng lập trình hướng đối tượng là một quá trình quan trọng và không thể thiếu của mỗi lập trình viên. Trong bài viết này, chúng tôi đã giới thiệu về OOP và các nguyên tắc cơ bản của nó. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu sâu hơn về OOP. Nếu bạn có thắc mắc hoặc câu hỏi, hãy liên hệ với chúng tôi!